Bawoły to ssaki należące do rodziny wołowatych. Zamieszkują przede wszystkim tereny Eurazji oraz Afryki i odznaczają się charakterystycznym wyglądem. Jednym z najważniejszych atrybutów bawołów są unikatowo wygięte rogi. Te wyjątkowe zwierzęta wyglądają jakby były krzyżówką antylopy i byka. Co warto o nich wiedzieć? Oto kilka wybranych ciekawostek na temat bawołów.
1. Pod względem filogenetycznym bawoły są najstarszą grupą zwierząt zaliczających się do rodziny wołowatych. Ich solidne i muskularne ciała były doceniane już w starożytności. Długość całkowita ciała przeciętnego dorosłego osobnika może wynosić niespełna dwa metry.
2. Zarówno samce, jak i samice posiadają rogi. Tego rodzaju element nie tylko wzbudza respekt wśród drapieżników, ale i pozwala bronić się w trakcie ataku, a także przeganiać niechcianych osobników tego samego gatunku.
3. Trzecią ciekawostką jest fakt, że bawoły są przeżuwaczami. Odżywiają się wyłącznie pokarmem roślinnym. Podstawą ich diety są przede wszystkim trawy oraz liście poszczególnych roślin. Zdobyty pokarm trafia do żołądka, gdzie dzięki bakteriom symbiotycznym błonnik jest rozkładany.
4. Bawoły preferują życie w stadach. W grupie czują się bezpieczniej, zwłaszcza że na terenach Afryki muszą liczyć się z obecnością drapieżników, dla których stanowią największy rarytas. Lwy oraz inne dzikie koty nie odważą się zaatakować całego stada.
5. Na swoje siedliska wybierają rozmaite tereny, aczkolwiek najchętniej zatrzymują się w pobliżu zbiorników wodnych. To dla nich najlepszy wybór, ponieważ właśnie w takich okolicach mogą liczyć nie tylko na niezbędną do prawidłowego funkcjonowania wodę, ale i roślinność, która jest podstawą ich żywienia.
6. Mleko samic bawołów jest niezwykle wartościowe. To właśnie z niego produkowany jest włoski ser mozzarella. Konsystencja mleka bawolego jest kremowa, a samo mleko jest łagodne pod względem smaku. Odznacza się dużą zawartością cennych składników odżywczych, a ze względu na dłuższą datę przydatności jest bardziej cenione niż mleko krowie.
7. Bawoły odznaczają się bardzo zbitym i twardym ciałem. Są niesłychanie umięśnione, a styczność z rozwścieczonym lub wystraszonym zwierzęciem może się skończyć dla człowieka, mówiąc delikatnie, bardzo źle. Warto dodać, że dorosły osobnik może ważyć nawet tonę.
8. Bawoły zaliczają się do rodziny krętorogich. Do ich podgatunków należą między innymi Syncerus, Bubalus oraz Anoa – jedyny podgatunek, który preferuje samotniczy tryb życia. Jest pod tym względem wyjątkiem, ponieważ większość bawołów decyduje się na życie w mniejszych lub większych stadach. W gromadzie prawdopodobieństwo przetrwania znacząco wzrasta.
9. Największa stada bawołów afrykańskich liczyły sobie nawet do dwóch tysięcy osobników. W stadzie istnieje jednak podział na nieco mniejsze zwarte grupy.
10. W przypadku bawoła afrykańskiego kolor sierści pozwala określić wiek zwierzęcia. Jasna sierść oznacza, że mamy do czynienia ze stosunkowo młodym bawołem. Z wiekiem sierść zaczyna ciemnieć. Najpierw robi się brązowa, a potem niemal całkowicie czarna.
11. Bawoły afrykańskie bardzo często serwują sobie kąpiele błotne. Tego rodzaju zabiegi pomagają uporać się z nieznośnymi upałami. Zeschniętych resztek błota bawoły pozbywają się poprzez ocieranie się o korę drzew.
12. Afrykańskie bawoły wzbudzają wielki respekt wśród innych zwierząt, ale i wśród ludzi. Zaliczane są to niewielkiej grupy zwierząt żyjących na terenie Afryki, których należy unikać. Przestraszone zwierzę jest w stanie swoimi rogami wyrządzić ogromne krzywdy. Co więcej, każdego roku ginie kilka osób, którym nie udało się wyjść obronną ręką z takiego spotkania. Nawet ranne zwierzę jest w stanie zabić człowieka.
13. W stadach bawołów panuje pewnego rodzaju hierarchia. Starsze osobniki nie są mile widziane, gdyż są pewnego rodzaju słabszymi ogniwami. Najczęściej w takich sytuacjach są przeganiane ze stada i tym samym zdane na siebie. Zazwyczaj nie mają większych szans na przetrwanie i bardzo szybko stają się posiłkiem dla wygłodniałych drapieżników. Zdarzają się jednak przypadki, gdy wypędzone samce tworzą odrębne stado.
14. Bawoły potrzebują dosyć dużych ilości wody, dlatego zwykle zatrzymują się na dłużej w pobliżu wodopojów. Szacuje się, że dorosły osobnik jest w stanie wypić każdego dnia nawet do trzydziestu litrów wody. W okresie suszy ilość potrzebnej wody wzrasta.
15. W okresie godowym bardzo często dochodzi do bójek pomiędzy stadami. Czasami są to niegroźne potyczki, innym razem walka na śmierć i życie. Próbując dominować w stadzie, samce są w stanie przystapić do brutalnej walki. W ten sposób zdobywają również większe uznanie samic.
16. Ciąża bawoła trwa około 340 dni. Zwykle rodzi się jeden maluch, aczkolwiek odnotowano przypadki, gdy na świat przychodziły bliźniaki. Mały bawół waży nieco ponad 30 kilogramów i każdego dnia wypija kilka litrów mleka matki. Pod opieką rodzicielki pozostaje przez mniej więcej dwa lata, a następnie się usamodzielnia, stając się jednocześnie pełnoprawnym i dorosłym członkiem stada.
17. Dorosły osobnik może rozpędzić się nawet do 35 kilometrów na godzinę. Zwykle bawoły poruszają się stepem, aczkolwiek są w stanie poruszać sie również kłusem oraz galopem.
18. Bawoły potrafią dożyć nawet dwudziestu lat na wolności. Ostatecznie jednak wiele zależy od położenia geograficznego oraz dostępu do pożywienia. Warto również dodać, że bawoły udomowione oraz te znajdujące się w ogrodach zoologicznych żyją nieco krócej.
19. Bawoły znajdują się na celowniku kłusowników, którzy polują na nie dla sportu oraz dla wartościowego mięsa. Przyczyniają się oni do drastycznej redukcji populacji tych niezwykłych zwierząt. Kolejnym problemem jest pozbawianie bawołów ich naturalnego środowiska. Na ich terenach powstaje coraz więcej obiektów związanych z działalnością człowieka, co znacząco wpływa na jakość ich życia.
20. Bawoły nie mogą pochwalić się zbyt dobrym wzrokiem. Odznaczają się jednak doskonałym węchem, dzięki któremu są w stanie z łatwością namierzyć zbliżające się zagrożenie.
21. Bawoły to niesamowicie podstępne i sprytne zwierzęta. Naukowcy wielokrotnie widzieli bawoły, które w obliczu zagrożenia udawały martwe. Wystarczyło jednak, by zagrożenie zbliżyło się na odpowiedni dystans i wówczas zwierzę atakowało z niemożliwą siłą, zyskując ogromną przewagę i zaskakując przeciwnika.
22. Bawoły mają kilka sposobów na radzenie sobie z dającymi się we znaki wysokimi temperaturami. Pragnąc nieco obniżyć temperaturę ciała, często udają się na błotne kąpiele. Nie jest to jednak jedyny sposób na upały. Najgorętsze momenty w ciągu dnia bawoły spędzają, zanurzając pysk w błocie i nie wykonując właściwie żadnych zbędnych ruchów.
23. Bawoły świetnie radzą sobie na lądzie, ale są równie dobrymi pływakami. Z łatwością pokonują zarówno krótkie, jak i długie dystanse w wodzie.
24. Stado bawołów reaguje natychmiastowo na każdy sygnał, który może dotyczyć zbliżającego się zagrożenia. Wystarczy, że jeden bawół zacznie biec w konkretnym kierunku, by tuż za nim ruszyło całe stado. Ten instynkt bardzo często pozwala uchronić bawoły przed atakami innych zwierząt, choć tak naprawdę nawet lwy czasami odpuszczają, widząc te niebezpieczne zwierzęta i ich rogi.
25. Całkowita długość rogów bawoła może wynosić nawet przeszło dwa metry. To potężna broń, którą jest w stanie w mgnieniu oka rozpłatać ciało człowieka.
