Welon teleskop to odmiana chińskiej złotej rybki, dokładniej jednego z podgatunków karasia złocistego. Swoją nazwę zawdzięcza ona widocznym od razu oczom. Nic w tym dziwnego, gdyż są one duże i wyglądają jak dwie soczewki od teleskopu. Mają naturalnie stożkowy kształt, ścięty w kierunku przednim i wyraźnie odstający od głowy. Oczy kształtują się już w dwa miesiące po wykluciu narybku, jednak w pełni ukształtowane są dopiero po dwóch latach. Ze względu na nie, trudno pomylić ten gatunek z innymi przedstawicielami domowych akwariów.
Ma krótkie ciało i długie, delikatne płetwy, które wyglądają jak delikatny materiał unoszący się w wodzie. Osiąga od 10 do 20 centymetrów długości, zależnie od osobnika oraz temperatur wody.
Samce tych rybek odróżniają się od samic, przez wysepkę tarłową na głowie i wyraźniejsze pokrywy skrzelowe.
Ubarwienie tych rybek jest bardzo różne. Najbardziej pożądane są ryby o głębokim, aksamitnoczarnym kolorze. Kolor ten jednak może ulec zmianie po 10 latach, na pomarańczowy lub czerwony. Podczas zmiany koloru, trwającej kilka miesięcy ryba jest bardzo wrażliwa i osłabiona.
Rybka przyjmuje również ubarwienie białe, czerwone, pomarańczowe, czarne w kierunku do szarego lub niebieskawego. Często występują rybki dwukolorowe, na przykład białe z pomarańczowymi łatami, czarne ze złoto-pomarańczowymi. Barwą, która nie występuje wśród tych rybek, jest zielony.
Ryba teleskopowa: cecha charakterystyczna wadą?
Welony teleskopowe to typowe rybki akwariowe niewystępujące w środowisku naturalnym. Od wieków są one hodowane jedynie w niewoli. Powodem tego stanu rzeczy są między innymi ich oczy. Cecha, za którą zostały jedyni z cesarskich zwierząt, a obecnie jednymi z ciekawszych gatunków akwariowych sprawia, że nie przeżyłby one na wolności.
W ich oczach znajdują się rozrośnięte tkanki, które dosłownie wypychają oko na zewnątrz. W związku z tym jest to narząd szczególnie narażony na wszelkie urazy oraz wypadnięcie z oczodołu. Dodatkowo ryba ma bardzo słaby wzrok. Wyłupiaste oczy ryby utrudniają jej lokalizowanie przeszkód, pokarmu, a także innych ryb w akwarium. Fakt, że odstają one od głowy, również nie ułatwia rybie unikania przeszkód – dosłownie jej oczy wystawione są na wszelkie obiekty przed i obok niej.
Teleskopy pływają więc bardzo wolno i ostrożnie, aby unikać przeszkód na drodze. W naturalnym środowisku byłyby więc bardzo łatwym celem dla drapieżników, o ile najpierw nie dopadłyby jej ostre kamienie, czy nawet rwący nurt. Ich oczy są bowiem na tyle wrażliwe, że nawet delikatny ciąg, podczas wymienia wody ze zbiornika, może spowodować wypadnięcie oka.
Welony teleskopy są na szczęście świadome wrażliwości swoich oczu. Poza powolnym pływaniem są bardzo ostrożne w jakichkolwiek kontaktach ze środowiskiem, więc nie wyrządzają szkód. Nie przesuwają ozdób akwariowych, nie gryzą roślinek, starając się jedynie delikatnie wpływać pomiędzy nie, nie podnoszą podłoża, w obawie przed uszkodzeniem oka, a jedynie delikatnie unoszą wierzchnią najlżejszą warstewkę w poszukiwaniu pokarmu.
Ryba teleskopowa: dobry start z akwarystyką
Welon teleskopowy pomimo swoich wrażliwych nie jest rybą trudną w hodowli. Wręcz przeciwnie, jest ona polecana dla osób rozpoczynających swoją przygodę z akwarium. Trzeba jednak pilnować podstawowych parametrów zbiornika.
Po pierwsze – dobrać odpowiednią wielkość. Jako najmniejszy zbiornik dla ryby teleskopowej polecane jest akwarium o pojemności 100 litrów. Większe pojemności są już dowolnym wyborem właściciela.
Teleskopy preferują średnią temperaturę wody od 18 do 23 stopni Celsjusza, przy czym niższa będzie lepsza zimą, a wyższa latem. Nie powinniśmy przekraczać tego pułapu temperatury, gdyż rybka jest wrażliwa na niższe niż 18 i wyższe niż 23 stopnie temperatury. Przechłodzenie lub przegrzanie wody może doprowadzić do problemów zdrowotnych welona.
Woda powinna być również utrzymywana w czystości. Zwłaszcza że welony produkują sporo odpadów. Konieczne będą więc regularne podmianki wody oraz filtracja. Pamiętajmy, aby przy wymieniu wody uważać na rybkę, gdyż jak już wspomnieliśmy sam prąd wody, może wyłupić jej oko. Najlepsza dla tego gatunku będzie miękka woda o pH około 7.0.
Planując posiadanie welona teleskopa, powinniśmy zwrócić uwagę na wszelkie ozdoby w akwarium. Wykluczone są ostre korzenie, kamienie, sztuczne rośliny na drutach czy gałęzie, o które teleskop mógłby się zranić. Lepiej wybrać naturalne, miękkie rośliny oraz obłe struktury, które nie będą miały mniejszych, wystających elementów, które rybka mogłaby przeoczyć.
Wybierając dno, wybierzmy miękki, drobny piasek, który podczas poszukiwań pokarmu nie zrani naszej rybki.
Jeśli zaś chodzi o jej zachowanie w akwarium, to będzie ona spokojnie i powoli pływać, nie robiąc szkód, ani nie zaczepiając innych gatunków zamieszkujących ten sam zbiornik.
Ryba teleskopowa: jakie gatunki do niej dobrać?
Tworząc akwarium, mając na uwadze posiadanie welona teleskopowego, należy przemyśleć dobór innych gatunków. Sam teleskop nie posiada żadnych mechanizmów obronnych przez agresywnymi rybami, a jego powolne pływanie i słaby wzrok składają się na to, że stanowi on łatwy cel.
Potencjalnym zagrożeniem mogą być również szybkie i zwinne rybki, które będą dezorientować teleskopa lub w niego wpływać, doprowadzając do uszkodzenia oka. Powinniśmy więc wybierać rybki podobne do niej samej – to znaczy powolne i łagodne w obyciu jak inne gatunki welonów.
Ryba teleskopowa: jak karmić, by nie przekarmić?
Welony nie są zbyt wybrednymi rybami jeśli chodzi o pokarm, jednak nie oznacza to, że możemy je karmić wszystkim. Rybki te mają dużą tendencję do gromadzenia gazów w jelicie, przez co lepiej je karmić pokarmem szybko opadającym na dno. Najlepsza będzie dla nich karma roślinna zawierająca spoko białka, które nie przyczynia się do produkcji gazów. Po takiej karmie nasze teleskopy nie będą napuchnięte.