Bobry to ssaki z rzędu gryzoni, których gatunki występują na terenie Europy, Azji i Ameryki Północnej. W Europie są zdecydowanie największymi gryzoniami występującymi w warunkach naturalnych, a na całym świecie cieszą się sympatią człowieka, często stając się bohaterami filmów animowanych dla dzieci. Co warto o nich wiedzieć?
1. Bobry europejskie są największymi gryzoniami na naszym kontynencie. Długość ich ciała może wynosić do 110 centymetrów, a waga nawet około 30 kilogramów.
2. W starożytnych bajkach Ezopa pojawia się historia o bobrze, który został osaczony przez polujących na niego myśliwych. Zwierzę postanowiło odgryźć sobie jądra, które były wówczas cenione w medycynie. Dlatego łacińskie określenie bobra, czyli castor po latach stało się inspiracją do stworzenia terminu „kastracja”.
3. Trzecią ciekawostką jest fakt, że w średniowieczu gruczołom bobrów przypisywano niesamowite właściwości lecznicze, ale polowano na nie również ze względu na mięso oraz skórę.
4. W XVII wieku Kościół katolicki uznał bobra za rybę ze względu na jego charakterystyczną budowę. Był to sprytny sposób na to, aby ominąć zakaz jedzenia mięsa w piątki oraz podczas Wielkiego Postu. Mięso bobra jest dość ciemne, posiada wiele kwasów nienasyconych, mało cholesterolu i jest świetnie natlenione ze względu na to, że zwierzęta te pływają.
5. Bobry cechują się krępą budową ciała, masywnymi łapami tylnymi z błoną pławną, a przede wszystkim płaskim ogonem pokrytym łuską.
6. Ogon bobra jest niezwykle pomocny podczas sterowania w trakcie pływania, ale ma też funkcje termoregulacyjne dla organizmu.
7. Ze wszystkich gryzoni bóbr ma największy stosunek masy mózgu do ciała, co sprawia, że potrafi działać nie tylko instynktownie, ale i mądrze czy logicznie. Ich inteligencja jest porównywana do inteligencji szczurów, które również potrafią wyciągnąć wnioski i pokonywać przeszkody.
8. Samice i samce bobra na pozór w ogóle się od siebie nie różnią. Płeć można rozpoznać wyłącznie poprzez dotyk, a mianowicie odnalezienie kości prącia.
9. Zęby bobrów są bardzo mocne. Zwierzęta te mogą dzięki nim ścinać drzewa, budować żeremia i sprawnie funkcjonować w leśnych warunkach. Jeśli mają pomarańczowy kolor, to znak, że bóbr jest zdrowy. Oznacza to bowiem, że w jego organizmie występuje odpowiednia ilość cennych minerałów.
10. Uszy, oczy oraz nozdrza bobra są ułożone w jednej linii. Dzięki temu może on nieznacznie wynurzyć się spod wody, aby mieć pod kontrolą całe otoczenie i doskonale orientować się w terenie w trakcie pływania.
11. Bobry należą do zwierząt silnie terytorialnych. W okolicach odbytu bobra znajdują się specjalne gruczoły produkujące substancję o silnym zapachu, która służy do oznaczania terenu. Wykorzystują ją zarówno samce, jak i samice.
12. Intensywne polowania na bobry przez kilka stuleci sprawiły, że w XIX wieku na całym świecie żyło tylko nieco ponad tysiąc osobników. Dopiero wówczas postanowili zadbać o ich ochronę oraz odbudowanie populacji.
13. Na pyskach bobrów znajdują się wibrysy, czyli specjalne wąsy, które służą im do nawigacji. Dzięki tym niepozornym wąsom bobry są w stanie pływać nawet w brudnej i mętnej wodzie, pokonując przeszkody bez problemów.
14. Bobry należą do doskonałych nurków, a pod wodą mogą wytrzymać nawet piętnaście minut.
15. Bobry są bardzo rodzinne. Ich związki zazwyczaj są monogamiczne, a zwierzęta żyją w rodzinnych stadach, w których zwykle są rodzice oraz ich potomstwo.
16. Bobry bardzo rzadko wydają jakiekolwiek dźwięki. Jeśli chcą ostrzec inne osobniki przed niebezpieczeństwem, to najczęściej bardzo mocno uderzają ogonem o wodę. Członkowie rodziny porozumiewają się za pomocą cichych dźwięków, a bobry, który spotykają się po długiej przerwie, wydają z siebie nieco głośniejszy okrzyk powitalny.
17. Bobry prowadzą nocny tryb życia, a w ciągu dnia najczęściej śpią. Latem można je jednak zaobserwować podczas polowania za dnia, ponieważ noce są wówczas znacznie krótsze.
18. Bobry należą do zwierząt roślinożernych. Podstawę ich diety stanowią liście roślin wodnych i lądowych, gałęzie, korzenie czy kora drzew liściastych.
19. Zęby bobrów mogą mieć nawet 15 centymetrów długości i rosną przez całe życie, co jest typowe dla gryzoni. Jedzenie twardych części roślin i ścinanie drzew w naturalny sposób pozwala piłować za długie zęby, co ułatwia bobrom funkcjonowanie.
20. Bobry z wielkim pietyzmem dbają o swoje futro, ponieważ to dzięki niemu mogą przetrwać w trudnych warunkach wodnych. Po wyjściu z wody często przysiadają na brzegu, dokładnie strząsają z siebie wodę, a następnie sukcesywnie masuje różne partie ciała. Kolejnym etapem jest wcieranie w futro substancji z gruczołów znajdujących się przy odbycie, dzięki której futro nabiera wodoodporności.
21. Bobry najchętniej budują swoje nory w wysokich skarpach, ponieważ ich „mieszkania” mają piętra połączone systemem korytarzy. Wejście do nor znajdują się pod wodą, co chroni je przed drapieżnikami. Czasami można jednak zauważyć na lądzie otwory, których celem jest skuteczna wentylacja. Jeśli na danym terenie nie ma odpowiednich warunków, żeby stworzyć norę, bobry budują z gałęzi, mułu i kłączy charakterystyczne żeremia.
22. Budowanie tam przez bobry to jeden z przejawów ich niesamowitej inteligencji. Zwierzęta robią to, aby kontrolować poziom wody w miejscach, w których żyją. Zależy im przede wszystkim na tym, aby wejścia do ich nor znajdowały się głęboko pod wodą, dlatego bacznie monitorują jej poziom i przystępują do pracy wtedy, kiedy nie czują się już bezpiecznie.
23. Nozdrza i uszy bobra są wyposażone w specjalne fałdy, które stanowią ochronę podczas nurkowania. Ich oczy mają też trzecią powiekę, a górna warga jest rozdwojona, aby szczelnie zamknąć pyszczek pod wodą.
24. Samica bobra rodzi tylko raz w roku, a w miocie znajduje się od dwóch do nawet sześciu małych bobrów. Intensywny rozród odbywa się między trzecim a dziesiątym rokiem życia. Po ciąży trwającej nieco ponad stu dni przychodzą na świat młode, którymi opiekują się rodzice i starsze rodzeństwo.
25. Młode bobry bardzo szybko uczą się pływać, ale na samym początku najczęściej trzymają się ogona matki podczas pływania. Przez pierwszy miesiąc życia odżywiają się wyłącznie mlekiem matki, aby później stopniowo urozmaicać dietę.
26. Na wolności bobry żyją około trzydziestu lat, ale w niewoli, czyli w ogrodach zoologicznych, mogą dożyć nawet pięćdziesiątego roku życia.
27. W ciągu jednej nocy bobry są w stanie przepłynąć nawet 20 kilometrów.
28. Bóbr jest obok człowieka jednym z nielicznych gatunków, które potrafią przystosować środowisko do własnych potrzeb. Działania bobrów zwiększają również różnorodność biologiczną.
29. W rolnictwie bobry uznawane są za szkodniki, ponieważ budowane przez nie tamy mogą doprowadzać do podtapiania upraw. Zwalane przez nie drzewa mogą również być szkodliwe dla szlaków komunikacyjnych.
30. Do naturalnych wrogów bobra należą rysie, wilki, niedźwiedzie oraz lisy.
