Koala, często błędnie nazywany „misiem koala”, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Australii. Choć większość z nas kojarzy te urocze stworzenia z drzemkami na drzewach eukaliptusowych, istnieje wiele fascynujących faktów na ich temat, które pozostają nieznane szerszej publiczności. Przygotowaliśmy dla Was siedem z nich, które rzucają nowe światło na te niezwykłe torbacze.
1. Koale nie są niedźwiedziami
Mimo powszechnego określenia „miś koala”, koale nie mają nic wspólnego z niedźwiedziami. Są torbaczami, co oznacza, że ich młode rozwijają się w specjalnej torbie na brzuchu matki. Ich najbliższymi krewnymi są wombaty, z którymi dzielą około 95% DNA. Termin „miś koala” został nadany przez europejskich osadników w XVIII wieku ze względu na zewnętrzne podobieństwo do misiów.
2. Unikalne odciski palców
Koale są jednym z nielicznych zwierząt, poza ludźmi i niektórymi naczelnymi, które posiadają unikalne odciski palców. Ich odciski są tak podobne do ludzkich, że nawet pod mikroskopem trudno je odróżnić. W 1996 roku australijscy naukowcy odkryli, że odciski palców koali mogą potencjalnie zmylić śledczych na miejscach zbrodni, co stanowi ciekawostkę kryminalistyczną.
3. Dieta oparta na trujących liściach
Koale żywią się niemal wyłącznie liśćmi eukaliptusa, spożywając ich od 200 do 500 gramów dziennie. Istnieje ponad 700 gatunków eukaliptusa, ale koale wybierają tylko około 50 z nich. Liście te są niskokaloryczne i zawierają toksyny, takie jak fenole i terpeny. Koale wykształciły jednak specjalistyczny układ trawienny z długim jelitem ślepym (ok. 200 cm długości), który pozwala im neutralizować te substancje.
4. Niezwykle mały mózg
Mózg koali stanowi zaledwie 0,2% masy ich ciała, co jest jednym z najmniejszych wskaźników wśród ssaków. Dla porównania, u ludzi mózg stanowi około 2% masy ciała. Co więcej, mózg koali jest gładki, co sugeruje mniejszą ilość połączeń neuronowych. To może tłumaczyć, dlaczego koale są często postrzegane jako mało inteligentne. Na przykład, jeśli poda się im liście eukaliptusa na płaskiej powierzchni zamiast na gałęzi, mogą ich nie rozpoznać jako pożywienia.
5. Choroba chlamydii jako poważne zagrożenie
Około 50-90% populacji koali jest zakażone bakterią Chlamydia pecorum. Choroba ta może prowadzić do ślepoty, niepłodności, a nawet śmierci. W 2008 roku rozpoczęto programy szczepień, ale ze względu na trudności logistyczne i finansowe, objęły one tylko niewielki procent populacji. Chlamydia jest jednym z głównych czynników przyczyniających się do spadku liczby koali w ostatnich latach.
6. Wpływ zmian klimatycznych i pożarów
Zmiany klimatyczne mają druzgocący wpływ na siedliska koali. Wzrost temperatury i częstsze susze wpływają na jakość i dostępność liści eukaliptusa. Według raportu z 2020 roku, pożary buszu w Australii zniszczyły ponad 20% siedlisk koali w Nowej Południowej Walii i Queensland. Szacuje się, że w wyniku tych pożarów zginęło około 5 000 koali, co stanowi znaczący procent populacji.
7. Unikalne wokalizacje
Mimo że koale są zazwyczaj ciche, samce wydają głębokie, rezonujące dźwięki nazywane „bellow”. Te wokalizacje mogą być słyszane nawet z odległości 1 kilometra i służą do komunikacji w sezonie godowym. Badania z 2013 roku wykazały, że koale posiadają unikalne struny głosowe umiejscowione poza krtanią, co pozwala im wydawać tak niskie dźwięki mimo niewielkich rozmiarów ciała.
Dodatkowe Fakty i Liczby
- 20 godzin – tyle koale potrafią przesypiać w ciągu doby. To czyni je jednymi z najbardziej leniwych ssaków na świecie.
- 35 dni – tyle trwa ciąża u koali. Po tym czasie rodzi się młode wielkości ziarnka fasoli, ważące około 0,5 grama.
- 2 lata – to wiek, w którym młode koale stają się całkowicie niezależne od matki.
- 1927 rok – w tym roku wprowadzone zostały pierwsze przepisy prawne chroniące koale przed polowaniami komercyjnymi.
- 2050 rok – według niektórych prognoz, jeśli obecne tempo spadku populacji się utrzyma, koale mogą wyginąć na wolności do połowy XXI wieku.
Koale a Ekosystem
Koale odgrywają kluczową rolę w ekosystemie leśnym Australii. Poprzez spożywanie liści eukaliptusa, pomagają w kontrolowaniu wzrostu tych drzew, co wpływa na różnorodność biologiczną lasów. Ich odchody są bogate w składniki odżywcze i przyczyniają się do zdrowia gleby.
Jak Możesz Pomóc?
Istnieje wiele sposobów, aby wesprzeć ochronę koali:
- Wsparcie finansowe – przekazanie darowizny organizacjom takim jak Australian Koala Foundation czy WWF Australia.
- Wolontariat – udział w programach sadzenia drzew eukaliptusowych czy opieki nad rannymi koalami.
- Edukacja – szerzenie wiedzy na temat koali i zagrożeń, z jakimi się borykają.