Tam, gdzie rzeka, staw lub jezioro, tam pojawiają się kaczki — popularne ptaki, które nie wzbudzają w nas większych emocji. A przecież zwierzęta ta tworzą ciekawą rodzinę, którą warto bliżej poznać. Oto 20 ciekawostek o kaczkach.
1. Ilość gatunków
Kaczki stanowią sporą rodzinę ptaków z rzędu blaszkodziobych. Na świecie stwierdzono 168 gatunków kaczek, przy czym w Polsce występuje ich zaledwie 37 (z tego 18 to gatunki lęgowe).
2. Krzyżówka
Najsłynniejszą kaczką jest krzyżówka, której liczebność szacowana jest na ok. 20 milionów osobników. Kaczka ta zamieszkuje północną część kuli Ziemskiej, choć — jako gatunek inwazyjny — pojawia się też w Australii. Nazwa ptaka nawiązuje do dość częstych sytuacji, w których przedstawiciele tego gatunku krzyżują się z innymi gatunkami kaczek.
3. Kaczki nurkujące
Kaczki nurkujące (znane też jako grążyce) podczas żerowania mogą się całkowicie zanurzyć w wodzie (a to pozwala im zbierać pokarm z dna zbiornika). Do kaczek nurkujących zaliczają się m.in. gągoły, hełmiatki, podgorzałki i czernice.
4. Kaczki pływające
Kaczki pływające (pławice) zbierają pokarm znajdujący się na powierzchni wody i tuż pod jej powierzchnią. W przeciwieństwie do grążyc nie są w stanie całkowicie zanurzyć się podczas żerowania, przez co często można obserwować wystające z wody kupry i ogony. Do kaczek pływających zaliczają się m.in. krzyżówki, cyranki, świstuny i płaskonosy.
5. Dzikie kaczki w Polsce
W Polsce występuje kilkanaście gatunków dzikich kaczek. Do tych najpopularniejszych zaliczają się: cyranki, cyraneczki, płaskonosy i podgorzałki. Często można spotkać też z czernicą i głowienką.
6. Najmniejsza kaczka lęgowa w Polsce
Najmniejszą kaczką lęgową występującą w Polsce jest cyraneczka. W przypadku tego ptaka maksymalna długość ciała wynosi 43 cm, a rozpiętość skrzydeł nie przekracza 65 cm. Masa ciała cyraneczki waha się od 200 do 450 g.
7. Świstun
Dla ornitologów prowadzących obserwacje na terenie Polski nie lada gratką jest spotkanie ze świstunem. To bardzo rzadki gatunek, spotykany głównie w północnej części kraju. W Polsce świstuny zwykle pojawiają się w czasie wiosennych i jesiennych przelotów.
8. Edreon zwyczajny
Największą nurkującą kaczką na świecie jest edreon zwyczajny, zamieszkujący tereny Eurazji, Ameryki Północnej i niektóre wyspy Arktyki. Kaczka ta może osiągać masę ciała przekraczającą 2 kg, a długość jej ciała dochodzi do 70 cm. Imponująca jest też rozpiętość skrzydeł, wynosząca ok. 110 cm. Od 2015 roku edreon uznawany jest za gatunek bliski zagrożenia, a w Polsce objęty jest ścisłą ochroną gatunkową.
9. Mandarynki
Kolorowe mandarynki wyróżniają się nie tylko intensywnym ubarwieniem. Kaczki te nie potrafią nurkować, a pokarm zbierają z powierzchni wody. Wyróżniają się też wiernością i łączą się w pary na całe życie.
10. Ochrona przed mrozem
Kaczki są w stanie doskonale chronić się przed trudnymi warunkami, np. przed mrozami. Gruba warstwa tłuszczu sprawia, że nawet w bardzo chłodne dni nie odczuwają one zimna i mogą spokojnie zajmować się swymi codziennymi sprawami.
11. Trzy powieki
Kaczki (podobnie jak sowy) mają trzy powieki. Jedna służy do mrugania, druga do ochrony oczu, a trzecia wykorzystywana jest podczas snu.
12. Strażniczki grupy
Gdy kaczki śpią w grupie, na zewnątrz ustawiają się strażniczki. Choć pozornie i one odpoczywają, jedno oko zostawiają otwarte. Dzięki temu są w stanie w porę dostrzec zagrożenie i ostrzec resztę grupy.
13. Szerokie pole widzenia
Pole widzenia kaczki wynosi 340 stopni, dzięki czemu ptaki są w stanie w porę wykryć zagrożenie. Dodatkowo kaczki są obdarzone bardzo dobrym wzrokiem, a to sprawia, że potencjalni wrogowie mogą mieć spore problemy ze zbliżeniem się do nich.
14. Nurkowanie
Kaczki podczas nurkowania mogą zanurzyć się na głębokość do 6 metrów. Dzięki temu mogą sobie zapewnić lepszy dostęp do pokarmu.
15. Kręgi szyjne
Choć szyja kaczki jest dość krótka, ptak ten posiada więcej kręgów szyjnych niż żyrafa. Jak to możliwe? Kręgi kaczek są bardzo małe, stąd spore różnice. Żyrafa posiada 7 kręgów, z kolei kręgosłup szyjny kaczki domowej składa się z 14-16 kręgów.
16. Wodoodporne skrzydła
Skrzydła kaczek są doskonale chronione przed zamoczeniem. Specjalne gruczoły znajdujące się pod skórą produkują tłuszcz, który rozprowadzany jest po ptasich skrzydłach w taki sposób, by zapewnić ptakom skuteczną ochronę przed wodą.
17. Poprawa trawienia
Po obfitym posiłku kaczki często połykają kamyki, dzięki czemu proces trawienia przebiega znacznie szybciej.
18. Długość lotu
Kaczki mogą latać na znacznych wysokościach, mogą też pokonywać spore odległości w ciągu dnia. Rekordziści są w stanie pokonać 400-500 km dziennie, co świadczy o ich determinacji i wielkiej sile.
19. Kaczka w literaturze
Kaczka jest ptakiem dość często pojawiającym się w literaturze. Najsłynniejszym dziełem jest wiersz Jana Brzechwy Kaczka Dziwaczka. Do ptaków tych nawiązują też młodzi poeci, m.in. Kuba Penar (autor tomiku poezji Kaczki to moje ulubione ptaki).
20. Długość życia
Średnia długość życia kaczki na wolności wynosi 3 lata, na co wpływa wiele czynników (m.in. zagrożenie ze strony drapieżników oraz polowania). Zdarza się jednak, że kaczka żyje 20 lat, a najstarszy znany osobnik liczył sobie aż 29 lat.
