Kapucynki to ssaki z rzędu naczelnych, a mianowicie niewielkich rozmiarów małpki, które słusznie kojarzą się wielu osobom z niewielkimi, zwinnymi zwierzętami. Należą do zwierząt łagodnych, towarzyskich i krnąbrnych, przez co budzą sympatię ludzi.
Dla wielu z nich stanowią spełnienie marzenia o posiadaniu egzotycznego zwierzęcia w domu, tym bardziej że w Polsce można uzyskać pozwolenie na ich hodowlę. Jakie warunki należy zapewnić kapucynkom, jak wygląda proces adopcji małp i co jeszcze warto o nich wiedzieć?
Opis i występowanie
Kapucynki to zwierzęta, które w naturalnych warunkach zamieszkują tropikalne lasy Ameryki Środkowej i Ameryki Południowej.
Naukowcy wyróżniają kilkanaście różnych gatunków kapucynek, a wszelkie parametry dotyczące ich wielkości oraz umaszczenia są zależne właśnie od tego, do którego z nich należą. Długość ich ciała może wahać się od niego ponad trzydziestu centymetrów do nawet pięćdziesięciu centymetrów, przy czym za najmniejsze uważa się kapucynki czarno-białe, a za największe kapucynki czubate.
Ich waga wynosi około pięciu kilogramów, w przypadku dorosłych osobników, ale warto wziąć pod uwagę to, że jest ona zależna od wieku oraz płci małpy.
Futro kapucynek jest gęste i krótkie, a swoją nazwę zawdzięczają one umaszczeniu w okolicach głowy, które do złudzenia przypomina kaptur. Jeśli zaś chodzi o umaszczenie całego ciała, to jest ono zależne od gatunku. W przypadku kapucynek czarno-białych, sierść po bokach głowy, na szyi oraz w okolicy ramion jest biała, a w pozostałych miejscach ciemnobrązowa lub całkiem czarna.
Kapucynki białoczelne mają jasnobrązową sierść, która znacząco rozjaśnia się w okolicach głowy, a kapucynki oliwkowe wyróżniają się za sprawą białobrązowego umaszczenia z czarnoszarym wzorem na głowie. Wszystkie gatunki mają zazwyczaj jaśniejsze brzuchu i ciemniejszy grzbiet.
Ciemniejsze futro na plecach stanowi dla nich bowiem skuteczną ochronę przed promieniami słonecznymi, co ma dla małp wielkie znaczenia w naturalnych warunkach występowania.
Tryb życia i zachowanie kapucynek
Kapucynki żyją w stadach liczących od kilku do kilkunastu osobników, w których panuje restrykcyjna hierarchizacja. Na czele stada stoi osobnik, który zarządza pozostałymi, ale warto tutaj podkreślić, że kapucynki są niezwykle towarzyskie i empatyczne.
Potrzebują własnego towarzystwa i szalenie się o siebie troszczą. Ich łagodna natura sprawia, że nie stanowią niebezpieczeństwa dla ludzi. Robią się agresywne tylko wobec małp z innych stad, kiedy rywalizują o jedzenia lub o terytorium.
Większość czasu kapucynki spędzają wysoko w koronach drzew tropikalnych, ponieważ mogą tam odpoczywać, ale również znaleźć pożywienie.
Małpki są wszystkożerne i starają się zapewniać sobie zróżnicowaną dietę, w której nie brakuje zerwanych z drzew owoców, ale również owadów. Kapucynki zamieszkujące tereny w pobliżu ludzkich siedlisk wykorzystują ten fakt, okradając zarówno domostwa, jak i śmietniki. Badania dowodzą, że kapucynki są bardzo inteligentnymi stworzeniami, które potrafią posługiwać się prostymi narzędziami czy zadbać o własną higienę.
Potrafią również uczyć się na własnych błędach i wyciągać wnioski, a ponadto relacje społeczne w stadzie są bardzo rozwinięte. Wszystkie gatunki kapucynek są aktywne w ciągu dnia i mowa tutaj o aktywności przez duże „A”. Potrzebują dużo ruchu, sprawnie biegają po gałęziach i konarach, w czym pomagają im chwytne łapki oraz ogon.
Adopcja i zakup kapucynki
Kapucynki pojawiły się w Europie w XVIII wieku, kiedy to europejscy żeglarze i konkwistadorzy zaczęli sprowadzać je na Stary Kontynent. Od tamtej pory bywały wielkimi atrakcjami w cyrkach i w obwoźnych teatrzykach, a z czasem ludzie docenili ich niesamowite cechy i zaczęli sprowadzać do domów.
Kapucynki są niezwykle urocze i towarzyskie, a ich długość życia poza naturalnymi warunkami wynosi nawet do czterdziestu lat. Działa to zachęcająco na wiele osób, które pragną wziąć pod opiekę egzotyczne zwierzę i spędzić z nimi kawał życia, ale wiele z nich zapomina o tym, że kapucynki nie są w stanie zrezygnować z własnej natury.
Bardzo często zdarza się, że długi czas starania się o małpkę, proces załatwiania pozwoleń i adaptacja kończą się porażką, ponieważ ludzie sądzą, że są w stanie je wytresować.
Tymczasem kapucynki w każdych warunkach będą krnąbrnymi zwierzakami potrzebującymi dużo ruchu i siłą rzeczy mającymi nieco niszczycielskie skłonności. Wiele zakupów małpek po krótkim czasie kończy się oddawaniem ich do ogrodów zoologicznych czy też ogłoszeniami w sprawie adopcji.
Dla odpowiedzialnych opiekunów ogłoszenia te stanowią jeden ze sposobów na nabycie małpki. Drugim z nich jest zakup małpki z oficjalnej hodowli, których w ostatnich latach jest coraz więcej. W obu przypadkach przyszły właściciel musi złożyć wniosek o pozwolenie na posiadanie zwierzęcia egzotycznego do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.
We wniosku muszą znajdować się dokumenty potwierdzające fakt, że przyszły właściciel kapucynki jest w stanie zapewnić jej odpowiednie warunki. Potrzebne są również dokumenty poświadczające legalne nabycie małpy, a formalności tego rodzaju można załatwić w licencjonowanych hodowlach. Ile kosztuje kapucynka?
W legalnych hodowlach koszt małpki zaczyna się mniej więcej od czterech tysięcy złotych, a może osiągnąć nawet ponad trzydzieści. Na ostateczny koszt wpływają zarówno wiek małpki, jak i renoma samej hodowli. Jeśli jednak cena jest dużo niższa, powinien to być sygnał ostrzegawczy dla przyszłych nabywców.
Jakie warunki należy zapewnić kapucynkom w hodowli?
Kapucynki na wolności występują tylko w ladach tropikalnych Ameryki Środkowej i Południowej. Oczywiste jest to, że nie da się stworzyć im w Europie identycznych warunków, ale należy zrobić wszystko, aby były one podobne. Ze względu na swoją ruchliwość kapucynki wymagają dużych klatek i dostępu do drzew oraz zawieszonych tras do biegania, dzięki którym będą mogły prawidłowo się rozwijać.
Temperatura w miejscu, w którym spędzają czas, powinna oscylować miedzy 17 a 27 stopniami Celsjusz, a z kolei wilgotność powietrza osiągać od 50 do 70 procent.
Kapucynki w niewoli mogą zmieniać nieco swoje zachowanie, dlatego należy okazywać im dużo cierpliwości. Jeśli właściciel słusznie założy, że ma do czynienia z ruchliwym zwierzęciem, którego nie da się w stu procentach poskromić, to nie powinno być żadnych problemów.
Klatka małpki powinna być regularnie czyszczona, a zwierzę musi mieć swobodny dostęp do wody. Jeśli w hodowli znajduje się więcej kapucynek, to z pewnością będą dbały o swoje futro nawzajem.
Jeśli jednak ktoś zdecyduje się na jedną małpkę, to musi regularnie czyścić jej futro i wyczesywać sklejoną sierść, aby zapobiec rozwojowi chorób grzybiczych. Czesanie futra małpki sprawia również, że na bieżąco usuwane są z niego wszelkie pasożyty.
Kapucynkom należy również zapewnić dostęp do opieki medycznej. O ile na wolności żyją one około piętnastu do dwudziestu lat, o tyle w niewoli mogą dożyć nawet czterdziestu lat i to właśnie dzięki medycynie.
Właściciel powinien monitorować stan zębów małpki i obserwować jej zachowanie. Zaburzenia behawioralne mogą bowiem świadczyć o tym, że nie jest ona szczęśliwa, a więc, że warunki jej zapewnione nie są odpowiednie.
A co z dietą kapucynek? Małpki te należą do ssaków wszystkożernych, a na wolności odżywiają się zarówno owocami, jak i owadami. Domową kapucynkę można karmić świeżymi owocami, warzywami i orzechami, a także chudym mięsem. Małpki chętnie jedzą również makaron, ryż oraz jogurty, ale nie powinny one stanowić podstawy ich diety.
Zbilansowana dieta, czysta i przestronna klatka, dostęp do wody i w niektórych przypadkach opieka medyczna to wszystko, czego potrzebują, aby pozostać w zdrowiu. Odwdzięczają się za to przyjemnym usposobieniem, nauką kolejnych sztuczek i lojalnością wobec właściciela.
Kapucynki – dla kogo będą odpowiednie?
Odpowiedź na to pytanie warto zacząć od kwestii pragmatycznych, a więc od finansów i warunków. Kapucynka to dobry wybór dla miłośników egzotycznych zwierząt, których stać na duży jednorazowy wydatek i na ewentualne kosztowne leczenia małpki. Ponadto musi to być osoba, która jest w stanie zapewnić małpce optymalne warunki imitujące tropikalne lasy Ameryki Południowej i Środkowej.
Właściciel musi mieć na względzie to, że ma do czynienia ze zwierzątkiem egzotycznym i wykazywać się cierpliwością oraz zrozumieniem. Posiadanie kapucynki nie może być chwilową zachcianką, tylko wiązać się z odpowiedzialnością i świadomością tego, że małpki żyją długo.
W tym czasie wymagają regularnej opieki i nie powinno się ich na długo zostawiać samych. Jeśli jednak ktoś jest w stu procentach zdecydowany na posiadanie tak nietypowego towarzysza i wie, z czym to się wiąże, to z pewnością będzie czerpał mnóstwo radości z tej relacji. Kapucynki potrafią być bardzo ujmujące i komiczne, a ich inteligencja zaskakuje na każdym kroku.
Kiedy nauczą się siadać czy przychodzić na zawołanie, przyjdzie czas na inne triki, które pojmą w lot. Będą też świetnymi towarzyszami najróżniejszych zabaw. Badania dowodzą, że kapucynki jako nieliczne ze zwierząt rozpoznają swoje odbicie w lustrze, potrafią korzystać z prymitywnych narzędzi, rozpoznają ludzi i zapewniają im wiele pozytywnych emocji.
Dowodem na to może być fakt, że w niektórych krajach na świecie małpki te są wykorzystywane do terapii osób z najróżniejszymi niepełnosprawnościami czy też zaburzeniami emocjonalnymi.
Kontakt z uroczymi kapucynkami jest w stanie niwelować objawy ich chorób czy dolegliwości, a także poprawiać ich komunikację z innymi ludźmi. W ten sposób niewielkie małpki z egzotycznych krajów zasiliły listę zwierząt, takich jak konie i psy, które według naukowców mają zbawienny wpływ na człowieka.
